Περί φασισμού

Τον τελευταίο χρόνο στη χώρα μας υπήρξαν αρκετές αναλύσεις αναφορικά με τη Χρυσή Αυγή, τον φασισμό, τον ναζισμό, την 4^η Αυγούστου και την 21^η Απριλίου. Αναλωθήκαμε, δυστυχώς, σε έναν ανούσιο διάλογο, τον οποίον επέβαλλαν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ως κύριοι χορηγοί της Χρυσής Αυγής. Διατυπώθηκαν ιστορικές ανακρίβειες και ‘φτωχές’ πολιτικές αναλύσεις όσον αφορά τα αίτια που οδήγησαν την ελληνική κοινωνία και ιδιαίτερα την ελληνική νεολαία στον φασισμό και σε πολιτικές ιδέες και πρακτικές, ‘ξένες’ προς τις αρχές του λαού μας.

Σε όλες αυτές τις αναλύσεις που τη τελευταία περίοδο υμνούν την απόφαση του κράτους των Αθηνών να προχωρήσει στη σύλληψη της ηγετικής ομάδας της Χρυσής Αυγής, καλό θα ήταν να προσθέσουμε και μια δομική ανάλυση, με όρους πολιτικής, όσον αφορά τις αιτίες της γέννησης και της ανάπτυξης του μορφώματος στα πλαίσια της ελληνικής κοινωνίας. Η αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής, λοιπόν, οφείλει να είναι πολιτική, όχι κατασταλτική. Ο φασισμός εξ ορισμού αποτελεί μία αντίδραση και οι ιδεολόγοι του φασισμού αυτοπροσδιορίζονται μέσα από την αντίδραση σε ένα ‘κατεστημένο’. Έτσι λοιπόν ο διάλογος καλό θα ήταν να επικεντρωθεί γύρω από το ‘κατεστημένο’ και τα προβλήματα του, απέναντι στα οποία η Χρυσή Αυγή είχε και έχει θέσει μία συγκεκριμένη πολιτική ατζέντα.

Πρόβλημα πρώτο, λαθρομετανάστευση. Η Ελλάδα εδώ και αρκετά χρόνια έχει γίνει μία τεράστια αποθήκη ψυχών με δυσάρεστα αποτελέσματα,όχι μόνο για τους Έλληνες, αλλά και για τους ίδιους τους λαθρομετανάστες, οι οποίοι με κίνδυνο της ζωής τους διανύουν χιλιάδες χιλιόμετρα με το όνειρο μιας καλύτερης ζωής. Η πολιτική ηγεσία της χώρας εδώ και δύο σχεδόν δεκαετίες αδυνατεί να δώσει λύση στο πρόβλημα της λαθρομετανάστευσης. Ως κοινωνία και ως πολιτεία δεν καταφέραμε να καταρτίσουμε ένα οργανωμένο σχέδιο αντιμετώπισης του προβλήματος. Δεν ανακοινώσαμε ποτέ έναν συγκεκριμένο αριθμό που μπορούμε να ‘αντέξουμε’ ως κράτος και ως οικονομία, έτσι ώστε αυτοί οι άνθρωποι να έχουν ένα μέλλον με αξιοπρέπεια, με ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, με εκπαίδευση για τα παιδιά τους, συμβάλλοντας και αυτοί με τη σειρά τους στο κοινό των Ελλήνων, μέσω της φορολόγησης τους και της ομαλής ένταξης τους  στο κοινωνικό σύνολο. Σε αυτό λοιπόν το πρόβλημα η Χρυσή Αυγή έχτισε με βίαιο τρόπο μία πρώτη προσέγγιση με την ελληνική κοινωνία.

Πρόβλημα δεύτερο, πολιτικές ευθύνες για τη παρούσα κατάσταση. Η ολική καταστροφή της χώρας είναι πλέον γεγονός. Ανεργία, διάλυση των διοικητικών δομών του κράτους, αναξιοπρέπεια, διάλυση των παραγωγικών δομών της οικονομίας, διάλυση της υγείας και της παιδείας, μνημόνια, τρόικα, ΔΝΤ, μηχανισμοί στήριξης και άκρατη χρεομετρία. Για τη συνολική κατάσταση της χώρας λοιπόν, έπειτα από μία υφεσιακή πενταετία, ο ένοχος βρίσκεται ήδη στα κρατητήρια των φυλακών Κορυδαλλού και ακούει στο όνομα Άκης Τσοχατζόπουλος. Για τη συνολική πολιτική ευθύνη που βαραίνει τη πολιτική κάστα της Μεταπολίτευσης, το σύγχρονο κράτος των Αθηνών βρήκε το εξιλαστήριο θύμα του στο πρόσωπο του πρώην Υπουργού, και παραλίγο αρχηγού, του ΠΑΣΟΚ.  Όσο λοιπόν δεν αποδίδονται ευθύνες για την εθνική μας καταστροφή, όσο δεν γίνεται διάκριση μεταξύ αθώων και ενόχων, η πολιτική, κοινωνική και οικονομική κατάσταση της χώρας θα προσφέρει πρόσφορο έδαφος για μορφώματα και πρακτικές τύπου Χρυσής Αυγής.

Πρόβλημα τρίτο, οικονομική καταστροφή. Η Ελλάδα αποτελεί μια κατεστραμμένη οικονομικά χώρα, θυμίζοντας, ιδιαίτερα στα στατιστικά της στοιχεία που τόσο πολύ  αγαπούν οι ‘τεχνοκράτες’ των Αθηνών, την επαύριο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Σε αυτή λοιπόν την κατάσταση δεν βρέθηκε ούτε μία πολιτική δύναμη να αντιπαραθέσει ένα οικονομικό πρόγραμμα βασισμένο σε ρεαλιστικά στοιχεία για την ανασυγκρότηση της οικονομίας και της χώρας. Κανείς δεν έθεσε μία ατζέντα όσον αφορά τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας και ο όρος ανάπτυξη έλαβε διαστάσεις αστικού μύθου. Ο διάλογος γύρω από τις δυνατότητες της αγροτικής και κτηνοτροφικής μας παραγωγής, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της ναυτιλίας και του τουρισμού, αντικαταστάθηκε από την άκρατη χρεομετρία, το κυνήγι της δόσης, κάνοντας κάθε ηλικιωμένο, ακόμη και στο πιο μακρινό και απομονωμένο χωριό της επικράτειας, να αντιληφθεί σε βάθος τον όρο PSI. Αυτό λοιπόν το περιβάλλον της απελπισίας και της εθνικής κατάθλιψης αποτέλεσε άλλο ένα δεκανίκι στον εκφασισμό μέρους της ελληνικής κοινωνίας.

 Πρόβλημα τέταρτο, ελληνική εξωτερική πολιτική. Η Ελλάδα αποτελεί μία χώρα που για μία μακρά περίοδο δεν έχει μία στρατηγική όσον αφορά την εξωτερική της πολιτική και για αυτό δεν ευθύνεται η διπλωματική υπηρεσία, αλλά η πολιτική ηγεσία της χώρας. Η πολιτική ηγεσία των Αθηνών έχει ταυτίσει τον όρο εξωτερική πολιτική, με την Ευρωπαϊκή ενοποίηση, αδυνατώντας να προσδιορίσει τις πτυχές του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Σε έναν χώρο όπως η Ευρώπη, όπου το εθνικό συμφέρον αποτέλεσε, ιστορικά, τον ‘κινητήριο μοχλό’ στις εξωτερικές υποθέσεις κάθε κράτους, η ελληνική πολιτική ηγεσία προσεγγίζει τη πραγματικότητα με μία ‘φορτισμένη’ ιδεολογικά ατζέντα που ανήκει στις δεκαετίες του 50 και του 60. Ο όρος Βαλκανική πολιτική, ο χώρος της Ανατολικής Μεσογείου και ο ρόλος της χώρας μας ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, είναι έξω από τους ορίζοντες της πολιτικής ηγεσίας της χώρας. Σε αυτή τη πολιτική ανεπάρκεια και σε συνδυασμό με τα αδιέξοδα στα οποία έχουν περιέλθει τα εθνικά μας ζητήματα, η Χρυσή Αυγή έχτισε άλλη μία βάση στο οικοδόμημα της.

Πρόβλημα πέμπτο και τελευταίο, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Τα ΜΜΕ της χώρας, σε όλες τους τις μορφές, και σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια της πολιτικής ηγεσίας, αποτέλεσαν τους κύριους χορηγούς της Χρυσής Αυγής. Η αναξιοπιστία και το χαμηλό επίπεδο των ελληνικών ΜΜΕ, αποτέλεσαν μία πολιτική ευκαιρία για την ηγεσία της Χρυσής Αυγής. Κρατώντας μία στάση ‘αντισυστημική’ και ‘αντιμιντιακή’ κατάφεραν να έχουν πολλαπλά πολιτικά και εκλογικά οφέλη. Αντίθετα, τα ΜΜΕ δεν μπόρεσαν να αρθρώσουν έναν πολιτικό αντίλογο στις άναρχες κραυγές των τηλεστελεχών της Χρυσής Αυγής. Ανέπτυξαν πολιτικές εξισώσεις μεταξύ άκρων, προχώρησαν σε αναλύσεις γεμάτες από ιστορικές ανακρίβειες και πάνω από όλα αντιμετώπισαν τα μέλη της Χρυσής Αυγής στο ‘γήπεδο’ τους, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες για την εξάπλωση της ‘εθνικιστικής’ ιδεολογίας και τον εκφασισμό της ελληνικής κοινωνίας και ιδιαίτερα της ελληνικής νεολαίας.

Συνοψίζοντας, το αποτέλεσμα των συλλήψεων και των διώξεων της ηγεσίας της Χρυσής Αυγής θα είναι ορατό στο άμεσο μέλλον. Ένα σύστημα υπό διάλυση ανέλαβε την ιστορική ευθύνη να δώσει λύση στο πρόβλημα της Χρυσής Αυγής, ακολουθώντας ένα κατασταλτικό δόγμα που ίσως να γεννήσει μεγαλύτερες ανωμαλίες στο μέλλον. Ακόμα και αν το φαινόμενο της Χρυσής Αυγής έφτασε στο τέλος του, οι αιτίες που το γέννησαν στέκουν ακόμη στον ελληνικό ορίζοντα. Τον φασισμό τον αντιμετωπίζεις στερώντας του τα πολιτικά του επιχειρήματα, στερώντας του το δικαίωμα της ύπαρξης. Η καταστολή του φασισμού είναι εκ φύσεως ταυτόσημη με την απειλή και τον φόβο. Η δομική  αντιμετώπιση  και ο αφανισμός του είναι έννοιες ταυτόσημες με τη πολιτική και τις αξίες της Δημοκρατίας. Δυστυχώς η ‘ρίζα’ είναι ικανή να ‘γεννήσει’ καινούργιους ‘ανθούς’.

Ο Νίκος Νικήτογλου είναι απόφοιτος του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών.

Picture By: correspondent4.wordpress.com